ارزیابی هورمون های تیروئیدی و TSH

1- پلن های تشخیصی بیماری های تیروئید براساس سن، سلامت عمومی و بیماری های زمینه ای فرد ارزیابی می شود.

2- تشخیص پرکاری و کم کاری تیروئید براساس اندازه گیری هورمون های تیروئید و قیاس آنها با معیارهای پایه انجام می پذیرد.

3- در ارزیابی هورمون های تیروئید هم هورمون های خود تیروئید بررسی می شود و هم هورمون های ترشحه از پاراتیروئید.

4- به علت آنکه تست TSH بهترین تست screening می باشد، پزشکان ارزیابی تیروئید را ابتدا با اندازه گیری TSH شروع می کنند و برای تشخیص های تکمیلی که به سراغ هورمون های خودتیروئیدی می روند.

5- بهترین تست برای ارزیابی کم کاری و پرکاری تیروئید تست TSH می باشد.

6- تست TSH نقش مهمی در مدیریت کم کاری تیروئید برای پزشکان دارد زیرا بوسیله ی آن دوز درمانی مورد نیاز را تعیین می کنند، هم در مراحل اولیه درمان و هم در ادامه ی سر درمانی.

7- همچنین ارزیابی TSH در تشخیص اصطلاحی به نام subclinical hypo نقش دارد زیرا هیچ علامت بالینی ساب کلینیکال هایپوتیروئید ندارد.

8- T3 هورمون potent تری است و فیدبک موثری بر روی TRH , TSH دارد و نسبت T3 در گریوز و Toxic MNG بالاتری دارد.

9- در موارد فقر ید تیروئید بیشتر T3 می سازد و ید زیاد سبب مهار تیروئید می شود.

Iodid uptake tests

این تست برای بیمارانی که دچار پرکاری تیروئیدی باشند استفاده می شود، در این تست مقدار ید جذب شده توسط غده تیروئید ترک (track ) می شود، ید ماده ی اصلی هورمون های تیروئیدی می باشد، بنابراین مقدار یدی که غده ی تیروئید جذب می کند نماد مناسبی برای مقدار هورمونی است که می سازد.

 در این تست، جراح تیروئید ابتدا وسیله ای را بر روی گردن بیمار قرار می دهد تا مقدار رادیواکتیویتی که از قبل موجود است را اندازه گیری می کنند، سپس مقدار کمی از ید رادیواکتیو را به صورت مایع یا کپسول به بیمار می دهند و پس از 4 تا 6 ساعت یا پس از 24 ساعت مقدار داریواکتیویتی مجدداً اندازه گیری می شود.

خطرات حذف غده ی تیروئید

دو عارضه ی اصلی برای هر گونه عمل جراحی وجود دارد: خونریزی و عفونت. این خطرات در عمل جراحی تیروئید بسیار کم است، زیرا تقریبا هیچ وقت گردن دچار عفونت نمی شود و از طرفی با ارتقاء علم پزشکی، فرایند پاکسازی ابزارها و …، خطر خون ریزی و عفونت به دو درصد کاهش پیدا کرده است.

این احتمال وجود دارد که بعد از عمل جراحی تیروئید، سطح کلسیم خون بسیار پایین بیاید (به خاطر آسیب به غده پاراتیروئید در حین جراحی که نزدیک تیروئید است) و یا ممکن است عصب هایی که صدای فرد را کنترل می کنند، آسیب ببینند. بسیاری از افراد پس از جراحی از این دو مشکل به طور موقت رنج می برند، اما مشکلات دائمی بسیار نادر است. مشکل دائمی شامل خشونت همیشگی صداست.

دوره ی نقاهت پس از عمل جراحی

انتظار می رود پس از عمل جراحی تا مدتی با گلودرد از خواب بیدار شوید. همچنین ممکن است دچار دردهایی در عضلات گردن گردید.در طول بیست و چهار ساعت اول پس از عمل جراحی توصیه می شود که از کیسه یخ به مدت پانزده دقیقه و سه بار در روز استفاده شود. استفاده از داروهای مسکن مانند استامینوفن و ایبوپروفن نیز توسط پزشک متخصص به بیمار توصیه خواهد شد.

بهتر است تا سه تا چهار روز بعد از عمل، هیچ برنامه ای برای خود نچینید، جز خوابیدن و استراحت کردن در خانه! بهتر است حواستان به مصرف سر موقع مسکن ها باشد. اغلب پس از یک تا دو هفته به بهبودی خواهید رسید.

زندگی پس از تیروئیدکتومی (برداشتن تیروئید)

اگر کل غده ی تیروئید حذف شود، نیاز به مصرف هورمون های مصنوعی تیروئید است، زیرا بدن دیگر قادر به تولید آن ها نخواهد بود. اگر قسمتی از غده ی تیروئید حذف شود، به تشخیص پزشک نیاز به مصرف قرص های کنترل کننده هورمون دارید.

از آنجا که هورمون های تیروئیدی تا مدت ها در بدن وجود دارد، فرد تا دو ماه پس از حذف تیروئیدش احساسی کاملا طبیعی دارد، اما به مرور انرژی اش کاهش می یابد تا جایی که فرد قادر به انجام کارهای روزمره و معمولی نیز نمی باشد. به همین خاطر پزشک برای بالا نگه داشتن سطح سوخت و ساز بدن و انرژی، دارو تجویز می کند.

در مورد جای زخم عمل جراحی نیز باید بگوییم که تقریبا بعد از دو ماه، فقط یک قرمزی جزئی باقی می ماند و پس از آن به مرور زمان از بین می رود. اگر در خصوص این مورد مشکلی داشتید میتوانید به یک جراح تیروئید خوب مراجعه فرمایید.

جراحی تیروئید چگونه انجام میشود؟

در جراحی تیروئید، همه ی غده و یا بخشی از آن برداشته شده و  جراحی  نیز باید حتما در بیمارستان و تحت بیهوشی عمومی انجام شود.

در این جراحی  معمولا لوب گرفتار همراه با توده یا ضایعه ی داخل آن برداشته می شود. در مواردی به منظور تعیین بدخیمی احتمالی، نمونه ی برداشته شده بلافاصله به آزمایشگاه فرستاده شده که توسط مطالعه ی سریع میکروسکوپی ماهیت بافتی آن مشخص می شود.

گاهی بر اساس نتیجه ی فروزن سکشن، نسبت به برداشتن کل غده ی تیروئید و حتی بافت های گردنی اطراف غده ی تیروئید اقدام می شود.

تصمیم برای برداشتن بافت کامل تیروئید در اتاق عمل توسط جراح بر اساس فروزن سکشن گرفته می شود و احتمال عمل جراحی وسیع تر تومور، قبل از جراحی به خانواده و خود بیمار اعلام می گردد.

 یک روش دیگر جراحی، برداشتن لوب گرفتار و اتمام جراحی می باشد و بعد از دریافت جواب پاتولوژی قطعی، جراح تصمیم به عمل مجدد می گیرد.

انواع جراحی تیروئید

تکه بردای کامل: خارج کردن بخش کوچکی از غده تیرویید (امروزه به‌ندرت این روش مورداستفاده قرار می‌گیرد).

لویکتومی: برداشتن نیمی از غده تیرویید

برداشتن تقریباً تمام غده تیرویید: باقی گذاشتن مقدار کمی از غده تیرویید در دو طرف و یا باقی گذاشتن حدود یک گرم یا یک سانتی‌متر از بافت تیرویید در یک‌طرف.

برداشتن تیرویید به‌طور کامل: در این نوع جراحی تمام نسج غده تیرویید به‌طور کامل  توسط جراح تیروئید برداشته می‌شود.

برای انجام هریک از جراحی‌های بالا شرایط خاصی در نظر گرفته می‌‌شود. خطرات اصلی جراحی تیرویید شامل احتمال آسیب به قسمت‌های مهم اطراف تیرویید است مثل غدد پاراتیرویید (که تنظیم سطح کلسیم در بدن را به عهده‌دارند) و اعصاب حنجره‌ای خارجی و راجعه (که طناب‌های صوتی را کنترل می‌کنند) است.

عوارض پرکاری تیروئید در حین انجام جراحی

سرطان تیروئید

بررسی و تشخیص ندول های تیروئید

1- ندول های تیروئیدی که یکدفعه ای ظاهر می شوند بطور معمول کیسه هایی پر از مایع اند.

2-جراح تیروئید ابتدا آن ها را به وسیله سونوگرافی داپلر ارزیابی می کند.

3- براساس اینکه سایز ندول در سونوگرافی چقدر است یا اینکه در سونو چگونه به نظر می رسد و یا شانس ابتلا به سرطان پزشک متخصص و بهترین جراح تیروئید تصمیم می گیرد که آیا آن ندول نیاز به بیوپسی دارد یا خیر.

4- گاهی تست های اسکرینینگ ندول های تیروئید معمولاً با سونوگرافی سپس CT شروع می شود و سپس شاید نیاز باشد که بررسی شود آیا ندول شانس سرطانی شدن دارد یا خیر که در آن موقع Fine needle aspiration انجام می گیرد بنابراین هر ندول تیروئید به FNA احتیاج ندارد.6- سونوگرافی و CT کمک می کند تا مشخص شود که ندول پتانسیل سرطانی بودن را دارد یا خیر.

Imaging در تیروئید

1- ید 123 اشعه ی کمتری می دهد، لذا safe تر است.

2- 131 نیمه عمر بالاتر و اشعه بیشتری دارد و در غربالگری کانسر پاپیلاری و بررسی و درمان متاستاز روش مناسب تری است.

3- اسکن تکنتیوم متاستاز به غدد لنفاوی را به خون نشام می دهد.

4- pet در متاستاز مفید است.

5- سونوگرافی در افتراق توده های solid از کیستیک بکار می رود.

6- برای ارزیابی CT بدون کنتراست بهتر است زیرا ماده حاجب سبب اشکال در درمان ید رادیواکتیو می شود.

نکاتی در مورد بیماری گریوز

1- پرکاری تیروئید می تواند دلایل مختلفی مانند گریوز و مولتی ندولر داشته باشد.

2- تست TSH در هیپرتیروئیدی و ارزیابی درمان مناسبترین روش است.

3- اندازه گیری FT4 در مراحل اولیه هیپرتیروئیدی می تواند کمک کننده باشد.

علائم هایپرتیروئیدی ( پرکاری تیروئید )

1- تعریق و تشنگی

2- عدم تحمل هوای گرم

3- کاهش وزن

4- مشکلات قلبی مثل آریتمی ها، فیبریلاسیون دهلیزی

5- نارسایی قلبی

6- کم خوابی

7- اسهال

8- افتالموپاتی (مشکلات چشمی)

9- ریزش مو

10- افزایش ضریان قلب بیش از 100 تا در دقیقه

11- فشارخون بالاعلائم هایپوتیروئیدی

1- یبوست

2- افسردگی

3- تغییر در چرخه قاعدگی بانوان

4- ریزش مو

5- خشکی پوست

6- ضربان قلب آهسته (برادیکاردی )

7- کاهش اشتها

8- افزایش وزن بدون وعده غذایی اضافه

9- پرخاشگری در اکثر مواقع

10- حساسیت زیاد در برابر سرما

11- فشارخون بالا ( دیاستولی )

آماده شدن برای عمل جراحی

جراح ممکن است آزمایش های خاصی مانند سونوگرافی، سی تی اسکن و یا آسپیراسیون را به منظور به دست آوردن یک تصویر برای بررسی مکان دقیق غده تیروئیدتان در نظر بگیرد.از حدود یک هفته قبل از عمل جراحی شما باید مصرف هر گونه دارویی که منجر به ه شدن خون می شود را قطع نمایید.

از جمله ی این نوع داروها آسپیرین و ایبوپروفن است. همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد از شب قبل از عمل جراحی چیزی نخورید و ننوشید.اگر فرد مبتلا به سرطان نوع پیشرفته باشد، نیاز است از هفته های قبل مصرف برخی مواد غذایی را قطع نماید و از مواد غذایی حاوی ید بسیار پایین تغذیه کند.

افراد مبتلا به دیابت باید میزان قند خونشان تحت کنترل باشد و نیاز است که افراد سیگاری حداقل دو تا چهار هفته قبل از عمل، سیگار را ترک کنند.

برداشتن کامل یا قسمتی از تیروئید

از نظر علمی حداقل جراحی تیروئید برداشتن کامل یکطرفه است. این بدان معنی است که ما در جراحی تیروئید چیزی به عنوان برداشتن فقط گره (ندول) نداریم ولی اینکه تیروئید را کامل یا به صورت یکطرفه برداریم بستگی به نظر جراح و وضعیت لوب مقابل دارد.

عکس زیر عکس بیماری است که 30 سال قبل جراحی تیروئید به صورت ساب توتال (برداشتن قسمتی از تیروئید) انجام داده است و در حال حاضر دچار علائم تنگی نفس و فشار توده روی مجاری هوایی می باشد ولی به علت بیماری شدید قلبی عمل جراحی در حال حاضر مقدور نمی باشد.

گواتر و نشانه های ابتلا به آن چیست؟

هر نوع بزرگ شدگی غیر طبیعی غده تیروئید را گواتر می گویند.

گواترها به سه نوع تقسیم می شوند که گواترهای فامیلیال واندمیک از انواع آنها هستند.

گواتر فامیلیال اغلب ناشی از نقایص آنزیمی است.

گواتر اندمیک ناشی از کمبود ید است و با تجویز آن قابل پیشگیری است.

هیچ گواتری، در هیچ حالتی فلج عصب ریکارنت نمی دهد.

نشانه ی pemberton در گواتر رترواسترنال مشاهده می شود.

علت های گواتر، که مربوط به رژیم غذایی هستند:

1- کلم

2- کاساوا(نوعی نشاسته)

3- اشنه دریایی(نوعی جلبک)

در مناطق شیوع گواتر، شانس کانسر کمتر است.

در مناطق شیوع گواتر، اگر کانسر رخ دهد، نوع فولیکولار و آناپلاستیک شایع تر است.

درمان گواتر معمولاً طبی است، مگر در موارد خاص که جراحی می کنیم.

سرطان تیروئید در سنین جوانی و میانسالی شیوع دارد و در خانم ها شایع تر است. در اکثر مواقع این سرطان بطور کامل از بین می رود. خاصیت مهم سلول های سرطانی تیروئید که آن را از بقیه سرطان ها جدا می کند، این است که ید را بشدت جذب می کند.از مهم ترین علائم آن باد کردن جلوی گردن است .البته همیشه این علامت نشانه ی سرطان نیست و باید با روش های مختلف بررسی شود.  

معمول ترین روش درمانی در این بیماری برداشتن کامل تیروئید می باشد، البته می توان با شیمی درمانی نیز ( در موارد خاص) به درمان و یا کاهش علائم این سرطان پرداخت.سرطان یکی از دلایلی است که فرد به تیروئیدکتومی (برداشتن تیروئید) نیاز پیدا می کند. کم کاری تیروئید بزرگ شده (گواتر) ، ندول های تیروئید و یا پرکاری تیروئید از دیگر دلایل تیروئیدکتومی هستند.

انتخاب یک جراح

قبل از اینکه عجولانه تصمیم بگیرید، سعی کنید در بیمارستان و از افراد خبره درباره پزشک جراح تیروئید  مورد نظرتان تحقیق کنید و از اینکه دقیقا حوزه ی تخصص او چیست (حتما تخصص غدد درون ریز باشد) و تا به حال عمل های جراحی که انجام داده است موفق آمیز بوده یا خیر و در کل از نتایج سالانه ی آنها با خبر شوید.